ทฤษฎีการเรียนรู้แบบร่วมมือ (Theory of cooperative or collaboration)

ทฤษฎีการเรียนรู้แบบร่วมมือ

(Theory of cooperative or collaboration)

ทิศนา แขมมณี. (2554:98-102). ได้กล่าวถึงทฤษฎีนี้ไว้ว่า การเรียนรู้เป็นกลุ่มย่อยโดยมีสมาชิกกลุ่มที่มีความสามารถแตกต่างกันประมาณ 3 – 6 คน ช่วยกันเรียนรู้เพื่อไปสู่เป้าหมายของกลุ่ม นักการศึกษาคนสำคัญที่เผยแพร่แนวคิดของการเรียนรู้แบบนี้คือ สลาวิน ( Slavin ) เดวิด จอห์นสัน ( David Johnson) และรอเจอร์ จอห์นสัน ( Roger Johnson ) เขากล่าวว่า ในการจัดการเรียนการสอนโดยทั่วไป เรามักจะไม่ให้ความสนใจเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียน ความสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนเป็นมิติที่มักถูกละเลยหรือมองข้ามไปทั้ง ๆ ที่มีผลการวิจัยชี้ชัดเจนว่า ความรู้สึกของผู้เรียนต่อตนเอง ต่อโรงเรียน ครูและเพื่อนร่วมชั้น มีผลต่อการเรียนมาก จอห์นสัน และจอห์นสัน ( Johnson and Johnson , 1994 : 31 – 32 ) กล่าวว่า ปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนมี 3 ลักษณะคือ

1. ลักษณะแข่งขันกัน

2. ลักษณะต่างคนต่างเรียน

3. ลักษณะร่วมมือกัน หรือ ช่วยกันในการเรียนรู้

องค์ประกอบของการเรียนรู้แบบร่วมมือ

1. การพึ่งพาและเกื้อกูลกัน ( positive interdependence )

2. การปรึกษาหารือกันอย่างใกล้ชิด ( face-to-face promotive interaction )

3. ความรับผิดชอบที่ตรวจสอบได้ของสมาชิกแต่ละคน ( individual accountability )

4. การใช้ทักษะการปฏิสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและทักษะการทำงานกลุ่มย่อย ( interpersonal and small-group skills )

5. การวิเคราะห์กระบวนการกลุ่ม ( group processing )

ผลดีของการเรียนรู้แบบร่วมมือ

1. มีความพยายามจะบรรลุเป้าหมายมากขึ้น

2. มีความสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนดีขึ้น

3. มีสุขภาพจิตดีขึ้น

ประเภทของการเรียนรู้แบบร่วมมือ

1. กลุ่มการเรียนรู้แบบร่วมมืออย่างเป็นทางการ ( formal cooperative learning groups )

2. กลุ่มการเรียนรู้แบบร่วมมืออย่างไม่เป็นทางการ( informal cooperative learning groups )

3. กลุ่มการเรียนรู้แบบร่วมมืออย่างถาวร ( cooperative base groups )

การประยุกต์ใช้ทฤษฎีในการเรียนการสอน

1. ด้านการวางแผนการจัดการเรียนการสอน

1.1    กำหนดจุดมุ่งหมายของบทเรียนทั้งทางด้านความรู้และทักษะกระบวนการต่าง ๆ

1.2    กำหนดขนาดของกลุ่ม กลุ่มควรมีขนาดเล็กประมาณ 3 – 6 คน กลุ่มขนาด 4 คนจะเป็นขนาดที่เหมาะสมที่สุด

1.3    กำหนดองค์ประกอบของกลุ่ม โดนทั่วไปกลุ่มจะต้องประกอบไปด้วยสมาชิกที่คละกันในด้านต่าง ๆ เช่น เพศ ความสามารถ ความถนัด เป็นต้น

1.4    กำหนดบทบาทของสมาชิกแต่ละตนในกลุ่ม

1.5    จัดสถานที่ให้เหมาะสมในการทำงานและการมีปฏิสัมพันธ์กัน

1.6    จัดสาระ วัสดุ หรืองานที่จะให้ผู้เรียนทำ วิเคราะห์สาระ/งาน/หรือวัสดุที่จะให้ผู้เรียนได้เรียนรู้

2. ด้านการสอน ครูควรมีการเตรียมกลุ่มเพื่อการเรียนรู้ร่วมกัน ดังนี้

2.1    อธิบายชี้แจงเกี่ยวกับงานของกลุ่ม

2.2    อธิบายเกณฑ์การประเมินผลงาน

2.3    อธิบายถึงความสำคัญและวิธีการของการพึ่งพาและเกื้อกูลกัน

2.4    อธิบายวิธีการช่วยเหลือกันระหว่างกลุ่ม

2.5    อธิบายถึงความสำคัญและวิธีการในการตรวจสอบความรับผิดชอบต่อหน้าที่ที่แต่ละคนได้รับมอบหมาย

2.6    ชี้แจงพฤติกรรมที่คาดหวัง

3. ด้านการควบคุมกำกับและช่วยเหลือกลุ่ม

3.1    ดูแลให้สมาชิกกลุ่มมีการปรึกษาหารือกันอย่างใกล้ชิด

3.2    สังเกตการณ์การทำงานร่วมกันของกลุ่ม

3.3    เข้าไปช่วยเหลือกลุ่มตามความเหมาะสม

3.4    สรุปการเรียนรู้

4. ด้านการประเมินผลและวิเคราะห์กระบวนการเรียนรู้

4.1    ประเมินผลการเรียน ครูประเมินผลการเรียนรู้ของผู้เรียนทั้งทางด้านปริมาณและคุณภาพ

        4.2    วิเคราะห์กระบวนการทำงานและกระบวนการเรียนรู้ร่วมกัน การเรียนรู้แบบร่วมมือทั้ง

http://www.neric-club.com/data.php?page=5&menu_id=97. ได้กล่าวถึงทฤษฎีนี้ว้ว่า ทฤษฎีการเรียนรู้แบบร่วมมือ (Theory of Cooperative or Collaborative Learning) แนวคิดของทฤษฏีนี้ คือ การเรียนรู้เป็นกลุ่มย่อยโดยมีสมาชิกกลุ่มที่มีความสามารถแตกต่างกันประมาณ 3 – 6 คน ช่วยกันเรียนรู้เพื่อไปสู่เป้าหมายของกลุ่ม โดยผู้เรียนมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างกันในลักษณะแข่งขันกัน ต่างคนต่างเรียนและร่วมมือกันหรือช่วยกันในการเรียนรู้ การจัดการเรียนการสอนตามทฤษฏีนี้จะเน้นให้ผู้เรียนช่วยกันในการเรียนรู้ โดยมีกิจกรรมที่ให้ผู้เรียนมีการพึ่งพาอาศัยกันในการเรียนรู้ มีการปรึกษาหารือกันอย่างใกล้ชิด มีการสัมพันธ์กัน มีการทำงานร่วมกันเป็นกลุ่ม มีการวิเคราะห์กระบวนการของกลุ่ม และมีการแบ่งหน้าที่รับผิดชอบงานร่วมกัน ส่วนการประเมินผลการเรียนรู้ควรมีการประเมินทั้งทางด้านปริมาณและคุณภาพ โดยวิธีการที่หลากหลายและควรให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการประเมิน และครูควรจัดให้ผู้เรียนมีเวลาในการวิเคราะห์การทำงานกลุ่มและพฤติกรรมของ สมาชิกกลุ่ม เพื่อให้กลุ่มมีโอกาสที่จะปรับปรุงส่วนบกพร่องของกลุ่ม

 http://dontong52.blogspot.com/2010/04/blog-post_21.html. ได้กล่าวถึงทฤษฎีนี้ไว้ว่า ทฤษฎีการเรียนรู้แบบร่วมมือ (Theory of Cooperative or Collaborative Learning) เป็นการเรียนรู้เป็นกลุ่มย่อย โดยมีสมาชิกกลุ่มที่มีความสามารถแตกต่างกัน ช่วยกันเรียนรู้ เพื่อนำไปสู่เป้าหมายของกลุ่ม นักศึกษาคนสำคัญ ได้แก่ สลาวิน เดวิดจอห์นสัน และรอเจอร์ จอห์สัน

1. องค์ประกอบของการเรียนรู้แบบร่วมมือ

1) การพึ่งพาและเกื้อกูลกัน

2) การปรึกษาหารือกันอย่างใกล้ชิด

3) ความรับผิดชอบที่ตรวจสอบได้ของสมาชิกแต่ละคน

4) การใช้ทักษะการปฏิสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและทักษะการทำงานกลุ่มย่อย

5) การวิเคราะห์กระบวนการกลุ่ม

2. ผลของการเรียนรู้แบบร่วมมือ

1) มีความพยายามที่จะบรรลุเป้าหมายมากขึ้น

2) มีความสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนดีขึ้น

3) สุขภาพจิตดีขึ้น

3. ประเภทของกลุ่มการเรียนรู้แบบร่วมมือ

1) กลุ่มการเรียนรู้แบบร่วมมืออย่างเป็นทางการ

2) กลุ่มการเรียนรู้แบบร่วมมือย่างไม่เป็นทางการ

3) กลุ่มการเรียนรู้แบบร่วมมืออย่างถาวร

สรุป

จากทฤษฎีข้างต้น สามารถสรุปได้ว่า  ทฤษฎีการเรียนรู้แบบร่วมมือ เป็นการเรียนรู้โดยอาศัยความสัมพันธ์แบบกลุ่ม ซึ่งภายในกลุ่มจะต้องมีทั้งคนที่เก่ง ปานกลาง และอ่อน อยู่ด้วยกัน เพื่อให้เค้าสามารถแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันได้ อาจจะจัดกลุ่มประมาณ 3-6 คน หรือขึ้นอยู่กับความเหมาะสม เพื่อให้สามารถช่วยกันเรียนรู้และมุ่งไปสู่เป้าหมายของกลุ่มได้ ซึ่งครูจะต้องมีกิจกรรมให้ทำภายในกลุ่ม และทุกคนจะต้องมีส่วนร่วมในการทำงาน และที่สำคัญทฤษฎีนี้มันสร้างความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลภายในกลุ่มได้เป็นอย่างดี

ที่มา

ทิศนา   แขมมณี. (2554). ศาสตร์การสอน. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

http://www.neric-club.com/data.php?page=5&menu_id=97. [ออนไลน์] เข้าถึงเมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม 2561.

http://dontong52.blogspot.com/2010/04/blog-post_21.html. [ออนไลน์] เข้าถึงเมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม 2561.